Xuất khẩu cà phê Việt Nam: Tăng trưởng ấn tượng, hướng tới mốc 10 tỷ USD

Giá cà phê xuất khẩu lập đỉnh mới

Theo số liệu mới nhất từ Cục Hải quan Việt Nam, tính đến ngày 15/3/2025, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 406.637 tấn cà phê, đạt kim ngạch lên tới 2,28 tỷ USD. So với cùng kỳ năm 2024, mặc dù khối lượng xuất khẩu giảm 18%, nhưng giá trị lại tăng tới 41%, nhờ mức giá xuất khẩu bình quân đạt hơn 5.600 USD/tấn – con số chưa từng có trong lịch sử ngành cà phê nước ta.

Những thị trường xuất khẩu chủ lực như Đức, Italy, Nhật Bản và Hoa Kỳ đều ghi nhận mức tăng trưởng cao. Chỉ tính riêng thị trường Đức, giá trị sơ bộ đạt 278 triệu USD, tăng tới 79% so với năm trước đó. Các thị trường khó tính như Nhật Bản và Hoa Kỳ cũng tăng lần lượt 56% và 53%, cho thấy sức cạnh tranh của cà phê Việt Nam đang dần được khẳng định trên bình diện toàn cầu.

Từ kỳ vọng 8 tỷ USD đến mục tiêu chạm mốc 10 tỷ USD

Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (Vicofa) dự báo, nếu giá cà phê duy trì mức cao hiện tại trong những quý còn lại, tổng kim ngạch xuất khẩu cà phê năm 2025 có thể chạm mốc 8 tỷ USD – đánh dấu bước nhảy vọt so với kỷ lục 5,62 tỷ USD của năm 2024.

Giá cà phê xuất khẩu tăng mạnh chủ yếu do nguồn cung toàn cầu bị suy giảm. Theo Vicofa, giá cà phê Robusta của Việt Nam đã tăng tới 73% trong quý I/2025 so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, giá cà phê trung bình từ năm 2010-2023 thường chỉ dao động trên dưới 2.000 USD/tấn, nay đã vượt xa ngưỡng 5.600 USD/tấn và có thể tiến sát mốc 6.000 USD/tấn trong thời gian tới.

Nguyên nhân làm giá cà phê lên cao bất thường

Việc giá cà phê tăng phi mã trong thời gian qua được lý giải bởi nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là sự thiếu hụt nguồn cung toàn cầu. Tại Brazil – quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới – tình trạng khô hạn kéo dài do hiện tượng El Nino khiến sản lượng dự báo giảm 4,4% trong niên vụ 2025/26.

Cùng với đó, một số tín hiệu từ thị trường Mỹ cũng góp phần thúc đẩy xu hướng tăng giá. Mặc dù chưa có chính sách áp thuế mới, nhưng lo ngại về việc áp thuế nhập khẩu từ các nước châu Mỹ, đặc biệt là Brazil, đã khiến các thương nhân Mỹ tăng cường nhập khẩu cà phê từ Việt Nam để phòng ngừa rủi ro.

Tại Việt Nam, giá cà phê nội địa tăng gấp 3,5 lần so với hai năm trước, đạt ngưỡng 134 triệu đồng/tấn. Điều này phản ánh cung khan hiếm trong khi cầu tiếp tục tăng mạnh. Sản lượng và diện tích trồng cà phê trong nước đang sụt giảm bởi nhiều nông dân chuyển sang cây trồng khác có giá trị cao hơn như sầu riêng, mắc ca trong bối cảnh giá cà phê biến động mạnh.

Thách thức từ EUDR và yêu cầu chuyển đổi minh bạch

Một thách thức lớn đang đặt ra cho ngành cà phê Việt Nam là quy định chống phá rừng EUDR từ EU – thị trường tiêu thụ 41% lượng cà phê xuất khẩu của nước ta. Theo quy định này, từ cuối năm 2025, các doanh nghiệp xuất khẩu cà phê vào EU phải cung cấp thông tin truy xuất nguồn gốc tới từng nông hộ và đảm bảo sản phẩm không có liên quan đến mất rừng từ sau ngày 31/12/2020.

Trước yêu cầu khắt khe từ thị trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã triển khai thí điểm hệ thống cơ sở dữ liệu vùng trồng cà phê tại một số huyện trọng điểm như Krông Năng, Cư M’gar, Ea H’leo (Đắk Lắk) và Di Linh (Lâm Đồng). Hiện 100% diện tích cà phê ở các huyện này đã được số hóa và truy xuất minh bạch, tạo nền tảng quan trọng trong việc duy trì và mở rộng thị phần tại EU.

Chuyển đổi để ngành cà phê phát triển bền vững

Mặc dù tốc độ tăng trưởng hiện tại đang rất ấn tượng, giới chuyên gia nhận định đây vẫn là kết quả mang tính thời điểm và thiếu yếu tố bền vững. Để ngành cà phê tiến xa hơn, không chỉ cần tăng sản lượng mà còn phải nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng, và xây dựng thương hiệu quốc gia cho cà phê Việt.

Ông Nguyễn Nam Hải – Chủ tịch Vicofa – nhấn mạnh: “Ngành cà phê Việt Nam cần chuyển đổi mạnh mẽ sang hướng đi vào chiều sâu: đẩy mạnh phát triển cà phê chế biến, cà phê đặc sản, xây dựng thương hiệu và tăng cường giá trị chuỗi.”

Ngoài ra, các doanh nghiệp cần đầu tư nhiều hơn vào marketing, ứng dụng công nghệ trong sản xuất và quản trị để nâng cao khả năng cạnh tranh. Việc phân bổ lại lợi nhuận một cách công bằng trong toàn chuỗi giá trị – từ nông dân đến doanh nghiệp xuất khẩu – sẽ là yếu tố then chốt để ngành cà phê phát triển bền vững.

Triển vọng dài hạn của ngành cà phê Việt Nam

Với nền tảng vững vàng từ sự tăng trưởng giá trị xuất khẩu, sự chủ động trong thích ứng chính sách quốc tế, cùng quyết tâm chuyển đổi, ngành cà phê Việt Nam đang đứng trước cơ hội bứt phá. Nếu duy trì được xu hướng tích cực này, khả năng đạt mốc 10 tỷ USD trong tương lai gần hoàn toàn trong tầm tay.

Cà phê không chỉ là nông sản chiến lược mà còn là biểu tượng cho vị thế mới của nông nghiệp Việt Nam trên thị trường quốc tế – một ngành hàng vừa giữ được thế mạnh truyền thống, vừa nắm bắt được xu hướng phát triển toàn cầu.