BẪY LỪA DOANH NGHIỆP XUẤT KHẨU: GÓC KHUẤT ĐẰNG SAU NHỮNG HỢP ĐỒNG TRIỆU ĐÔ
Khi xu hướng toàn cầu hóa mở rộng không ngừng, ngày càng nhiều doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu để mở rộng thị trường và gia tăng doanh thu. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là những cạm bẫy rình rập, đặc biệt là từ các giao dịch quốc tế thông qua hình thức trực tuyến.
Một trường hợp điển hình gần đây là của công ty do chị Minh Tâm điều hành. Doanh nghiệp này đã trải qua một cú lừa trị giá 27.000 USD khi tham gia vào một giao dịch xuất khẩu hàng hóa tưởng chừng hợp pháp và đầy triển vọng.
Hợp đồng khủng, chiêu trò quen thuộc
Công ty của chị Tâm nhận được lời đề nghị hấp dẫn từ một đối tác đến từ Dubai – một thị trường nổi tiếng là năng động và có sức tiêu thụ hàng nông sản lớn. Đối tác này ngỏ ý muốn mua 7.000 thùng hoa quả tươi với tổng giá trị hợp đồng lên đến hàng trăm nghìn USD. Hình thức thanh toán được đưa ra là chuyển trước 50%, phần còn lại thanh toán sau khi giao hàng.
Bằng cách sử dụng một trang web được thiết kế chỉnh chu, tài liệu giao dịch đầy đủ như giấy phép kinh doanh, hợp đồng mẫu, tài khoản ngân hàng quốc tế… đối tác khiến doanh nghiệp Việt an tâm chuyển giao lô hàng đầu tiên và khoản chi phí ban đầu.
Tuy nhiên, sau khi nhận được khoản thanh toán 50% đầu tiên (theo thỏa thuận là khoản đặt cọc ban đầu), bên mua đột ngột “bặt vô âm tín”. Khi liên hệ, doanh nghiệp chỉ nhận được những email tự động, không thể xác định được người phụ trách. Lúc này, chị Tâm mới ngỡ ngàng nhận ra công ty mình đã bị lừa đảo bài bản.
Sơ hở từ đâu?
Mặc dù trước đó đội ngũ kinh doanh của công ty đã tiến hành bước xác minh đối tác, nhưng chính sự sốt sắng vì hợp đồng lớn đã khiến họ bỏ qua việc kiểm tra kỹ tính xác thực của giấy tờ để đối chiếu với cơ quan chức năng tại quốc gia sở tại. Đồng thời, việc không sử dụng bên thứ ba trung gian như ngân hàng bảo lãnh hoặc tổ chức tín dụng xác minh cũng khiến rủi ro tăng cao.
Ngoài ra, hình thức thanh toán chuyển trước 50% vốn được coi là “an toàn một phần” nhưng trong trường hợp này lại là điểm yếu chết người vì doanh nghiệp bị đánh vào tâm lý “nhận được tiền rồi mới giao hàng” mà không lường trước khả năng chuộc lợi từ phần thanh toán trước bởi bên lừa đảo.
Thực tế, các chiêu trò tương tự đã và đang gia tăng, đặc biệt nhắm vào các doanh nghiệp vừa và nhỏ ít kinh nghiệm do mong muốn mở rộng thị trường và sự chủ quan trong quy trình kiểm tra đối tác.
Cảnh báo từ cơ quan chức năng và chuyên gia
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, doanh nghiệp cần đặc biệt cẩn trọng trong giao dịch quốc tế, đặc biệt là đối với những đối tác chưa từng làm việc trước đây. Họ khuyến cáo nên:
– Luôn xác minh kỹ lưỡng hồ sơ đối tác tại cơ quan thương vụ Việt Nam ở nước sở tại hoặc các tổ chức xúc tiến thương mại uy tín.
– Tìm hiểu lịch sử hoạt động, thời gian thành lập và các dự án đã thực hiện tại địa phương của đối tác.
– Sử dụng dịch vụ tài chính trung gian như bảo lãnh thanh toán, LC (Letter of Credit) hoặc các đơn vị kiểm định giao dịch quốc tế.
– Tuyệt đối không vội vã giao hàng chỉ vì đối tác ngỏ ý chuyển tiền nhanh hoặc đặt cọc số tiền lớn.
Ngoài ra, việc đào tạo nhân sự phụ trách xuất nhập khẩu có năng lực phân tích rủi ro, pháp lý và khả năng nhận diện các hình thức lừa đảo hiện đại cũng vô cùng cần thiết trong môi trường hội nhập hiện nay.
Giá trị từ bài học thực tế
Trường hợp của chị Minh Tâm không chỉ là bài học cho doanh nghiệp nhỏ, mà còn là lời cảnh tỉnh về thái độ cẩn trọng khi tham gia thương mại quốc tế. Sự cả tin, thiếu kiểm tra nghiệp vụ và đánh giá tín nhiệm đối tác có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng về tài chính lẫn uy tín lâu dài.
Ứng dụng công nghệ trong giao thương toàn cầu mang lại rất nhiều lợi ích song hành với vô vàn rủi ro. Chỉ khi nắm rõ luật chơi và có chiến lược kiểm tra bài bản, doanh nghiệp Việt mới có thể đứng vững và phát triển bền vững trong hành trình vươn ra thế giới.