NHIỀU XE CHỞ HÀNG VIỆT NAM BỊ GIỮ TẠI TRUNG QUỐC DO TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG VÀ BẢO QUẢN HÀNG HÓA
Tình trạng xe chở hàng hóa của Việt Nam bị giữ lại tại cửa khẩu Hà Khẩu (Trung Quốc) đang ngày càng gia tăng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động xuất khẩu và hình ảnh thương hiệu sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.
Theo báo cáo từ Ban Quản lý Khu kinh tế Lào Cai, từ năm 2023 đến nay, đã có hơn 100 xe vận tải của Việt Nam bị lưu giữ tại Trung Quốc. Nguyên nhân chính được chỉ ra là do lái xe không tuân thủ đầy đủ yêu cầu trong việc bảo quản hàng hóa xuất khẩu. Điều này dẫn đến việc hàng hóa bị hư hỏng, làm giảm chất lượng, gây ra tranh chấp về trách nhiệm giữa hai bên doanh nghiệp.
Ngoài yếu tố kỹ thuật về bảo quản, còn tồn tại nhiều mâu thuẫn phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng kinh doanh như thỏa thuận chưa chặt chẽ, thiếu cơ chế giải quyết tranh chấp rõ ràng. Phía Trung Quốc đã giữ phương tiện và yêu cầu bồi thường thiệt hại bằng tiền mặt. Điều này không chỉ gây thiệt hại tài chính cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng tới tiến độ giao thương giữa hai nước.
Ban Quản lý Khu kinh tế Lào Cai đã có công văn gửi tới các hiệp hội doanh nghiệp địa phương để cảnh báo và đề nghị các doanh nghiệp Việt Nam lưu ý trong quá trình đàm phán, ký kết và thực hiện hợp đồng xuất khẩu. Yêu cầu đặt ra là cần nâng cao năng lực quản lý chất lượng hàng hóa, đảm bảo sản phẩm xuất khẩu đạt tiêu chuẩn, đồng thời ghi nhận rõ ràng các điều khoản vận chuyển và xử lý tranh chấp vào hợp đồng thương mại.
Cơ quan chức năng Việt Nam hiện đang tích cực phối hợp với phía Trung Quốc nhằm tháo gỡ khó khăn, tìm giải pháp cho các xe đang bị tạm giữ. Tuy vậy, hiện trạng vẫn chưa được giải quyết triệt để, đòi hỏi sự chủ động và hợp tác chặt chẽ hơn từ phía doanh nghiệp hai bên.
Năm 2023, kim ngạch xuất – nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai đã tăng trưởng mạnh mẽ, đạt 2 tỷ USD – tăng 39% so với cùng kỳ năm 2022. Đáng chú ý, trong những tháng đầu năm 2024, Trung Quốc tiếp tục là thị trường nhập khẩu nông sản lớn nhất của Việt Nam, với nhiều mặt hàng chủ lực tăng trưởng gấp đôi so với cùng kỳ. Đặc biệt, sầu riêng ghi nhận mức tăng đột biến. Các mặt hàng nông sản như dừa và sầu riêng đông lạnh chuẩn bị được xuất chính ngạch hứa hẹn sẽ gia tăng giá trị xuất khẩu hơn nữa trong thời gian tới.
Ban Quản lý Khu kinh tế Lào Cai kỳ vọng, nếu các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam chủ động nâng cao chất lượng hàng hóa và chuyên nghiệp hóa quy trình giao dịch hợp đồng, kim ngạch xuất khẩu qua cửa khẩu có thể đạt mốc 4,5 tỷ USD trong năm nay.
Do đó, việc xây dựng một môi trường giao thương minh bạch, công bằng và chuẩn mực là yêu cầu cấp thiết không chỉ để giải quyết các tình huống hiện tại mà còn tạo nền tảng phát triển bền vững cho hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc trong thời gian tới.