Thủ tướng Chỉ Đạo Tăng Cường Kiểm Tra Giám Sát Thu Mua Gạo Xuất Khẩu: Đảm Bảo Lợi Ích Người Nông Dân

Thị Trường Gạo Biến Động: Chính Phủ Lập Tức Vào Cuộc

Trước thực trạng giá gạo xuất khẩu liên tục giảm và vụ Đông Xuân trong nước đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ngày 4/3/2025 đã ban hành chỉ đạo yêu cầu các Bộ, ngành liên quan giám sát chặt chẽ việc thu mua lúa gạo. Mục tiêu chính là bảo vệ quyền lợi của người nông dân, ngăn ngừa tình trạng ép giá và đảm bảo xuất khẩu gạo diễn ra minh bạch, ổn định.

Động thái được đưa ra trong bối cảnh giá gạo xuất khẩu trung bình trong hai tháng đầu năm giảm tới 18,3% so với cùng kỳ năm 2024, chỉ còn 553,6 USD/tấn. Đồng thời, giá thu mua lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long cũng giảm mạnh, gây nhiều lo ngại cho hàng triệu hộ nông dân.

Bám Sát Biến Động Thị Trường Thế Giới

Chính phủ chỉ đạo theo dõi sát tình hình chính sách xuất khẩu gạo từ các quốc gia lớn như Ấn Độ và Thái Lan – hai đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Việt Nam trên thị trường xuất khẩu gạo. Đồng thời, cần cập nhật nhu cầu của những thị trường tiềm năng như Mỹ, Nhật Bản, và khu vực châu Phi để đón đầu cơ hội khi nhu cầu phục hồi.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Nông nghiệp và PTNT cùng UBND các tỉnh sản xuất lúa trọng điểm thực hiện tái kiểm tra toàn diện hoạt động thu mua và xuất khẩu gạo. Mục tiêu nhằm đảm bảo quy trình thu mua được thực hiện đúng quy định pháp luật, từ đó loại trừ hành vi đầu cơ, thao túng hoặc ép giá người sản xuất.

Quy Hoạch Sản Xuất Gạo Năm 2025 Và Bài Toán Xuất Khẩu

Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và PTNT, diện tích gieo trồng lúa năm 2025 dự kiến đạt khoảng 7,03 triệu ha, giảm khoảng 70.000 ha so với năm 2024 do quá trình chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tuy nhiên, năng suất lúa được kỳ vọng tăng lên mức 61,3 tạ/ha, đưa tổng sản lượng thóc ước đạt 43,1 triệu tấn.

Phân bổ tiêu dùng và sử dụng gạo năm 2025:

• Tiêu dùng trong nước: khoảng 21 triệu tấn
• Sản xuất – chế biến: 4 triệu tấn
• Xuất khẩu: từ 6 đến 6,5 triệu tấn
• Dự trữ thương mại: khoảng 2,5 triệu tấn

Những con số này cho thấy Việt Nam vẫn duy trì vị thế của một quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, đồng thời tiếp tục đảm bảo an ninh lương thực trong nước.

Triển Khai Giải Pháp Dài Hạn: Hướng Tới Phát Triển Bền Vững

Nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thị trường quốc tế và nâng cao thu nhập cho người nông dân, Chính phủ đang đẩy mạnh triển khai Đề án phát triển một triệu ha lúa chất lượng cao tại Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.

Bên cạnh đó, Thủ tướng yêu cầu các Bộ ngành liên quan chủ động trong:

• Ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, bảo quản và chế biến
• Đẩy mạnh xây dựng thương hiệu gạo Việt trên thị trường toàn cầu
• Phát triển chuỗi logistics nhằm giảm chi phí vận chuyển và nâng cao năng lực cạnh tranh

Hỗ Trợ Tín Dụng Cho Doanh Nghiệp Và Người Sản Xuất

Để đảm bảo tính thanh khoản và hỗ trợ sản xuất, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước được giao nhiệm vụ nghiên cứu mở rộng hạn ngạch tín dụng ưu đãi, kéo dài thời hạn cho vay, đồng thời đơn giản hồ sơ và thủ tục vay vốn. Mục tiêu là giúp nông dân tiếp cận nhanh chóng và hiệu quả các nguồn vốn phục vụ sản xuất vụ mới.

Về tài chính – ngân sách, Bộ trưởng Bộ Tài chính được giao nhiệm vụ:

• Đẩy nhanh hoàn thuế giá trị gia tăng với lĩnh vực xuất khẩu gạo
• Tạo thuận lợi cho quá trình thông quan nông sản
• Xây dựng kế hoạch dự trữ gạo quốc gia cho năm 2025

Kết Luận: Đảm Bảo Cân Đối Cung Cầu Và Ổn Định Chuỗi Giá Trị Ngành Gạo

Trong bối cảnh nền nông nghiệp chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ biến đổi khí hậu và xu hướng bảo hộ thương mại gia tăng toàn cầu, việc Chính phủ sớm hành động, chủ động bám sát thị trường và thực hiện điều chỉnh kịp thời đã khẳng định định hướng phát triển bền vững của ngành lúa gạo Việt Nam.

Việc đồng bộ giữa chính sách hỗ trợ tín dụng, quy hoạch sản xuất, đầu tư vào chất lượng và logistics sẽ là chìa khóa để gạo Việt tiếp tục giữ vững thị phần quốc tế, đồng thời bảo vệ thu nhập và sinh kế lâu dài cho nông dân – những người đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng ngành hàng thiết yếu này.